Ειδική εκπαίδευση Επαγγελματία οδηγού, ασφάλεια για όλους!
9.297 Επισκέψεις στο άρθρο (18/3/2021)
Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι το 95% των ατυχημάτων οφείλεται στο ανθρώπινο λάθος. Aυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένας οδηγός που εμπλέκεται σε ατύχημα έχει πάρει μία λάθος απόφαση και συνεπώς έχει κάνει μία λάθος ενέργεια.
Υπάρχει λύση; Προφανώς και ναι. Η στοχευμένη και διαρκής εκπαίδευση των Επαγγελματιών οδηγών σε συνδυασμό με την αξιόπιστη συντήρηση των οχημάτων τους και την έγκαιρη αντικατάσταση των Ελαστικών τους, απογειώνει θετικά τους δείκτες οδικής ασφάλειας και ΜΗ εμπλοκής σε ατυχήματα.
Μα ας δούμε, πιο κάτω, τι λέει ένας καθ ύλην αρμόδιος επί του θέματος. Μας μιλά ο Κος Νικόλαος Μπάκας της γνωστής Quality & Safety (με κύριο αντικείμενο την ειδική εκπαίδευση των επαγγελματιών οδηγών Βαρέων οχημάτων).
Η οδήγηση είναι μια πολυσύνθετη δραστηριότητα, που απαιτεί από τον οδηγό τον συντονισμό πολλών νοητικών ικανοτήτων, όπως η αντίληψη του χώρου και της ταχύτητας κίνησης, η οπτική αναγνώριση των ερεθισμάτων, η επεξεργασία τους και η αντίδραση σε αυτά. Εκτός όμως από τους εγγενείς περιορισμούς που θέτει ο ανθρώπινος παράγοντας, η επικινδυνότητα αυξάνει αν λάβουμε υπόψη μας πως το οδηγικό περιβάλλον είναι δυναμικό, δηλαδή συνεχώς μεταβαλλόμενο, και άρα απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση και συνεχή επανεξέταση των κινδύνων που ελλοχεύουν.
Κατά τη διάρκεια της οδήγησης, ως κίνδυνοι αναφέρονται οι ιδιαίτερες συνθήκες που θα συναντήσει ο κάθε οδηγός στη διαδρομή του και που μπορούν χωρίς τους κατάλληλους χειρισμούς να αυξήσουν τις πιθανότητες εμπλοκής σε ατύχημα, ενδεχομένως και με πολύ σοβαρές συνέπειες.
Οι περισσότεροι οδηγοί, και αυτό ισχύει και για τους επαγγελματίες που έχουν σαφώς μεγαλύτερη εξοικείωση με το όχημα, έχουν την πεποίθηση ότι λόγω της μεγάλης εμπειρίας τους στο τιμόνι είναι σε θέση να ανταποκριθούν με ασφάλεια σε κάθε οδηγική συνθήκη που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Όμως αυτό που αποδεικνύεται και μέσα από τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα για επαγγελματίες οδηγούς κατά τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων είναι πως αυτά που πραγματικά κατέχει σαν γνώσεις ένας οδηγός και άρα εφαρμόζει όταν απαιτηθεί, είναι σαφώς λιγότερα από εκείνα που πιστεύει για τις ικανότητες αποφυγής που διαθέτει. Στην ουσία δηλαδή ένα μεγάλο ποσοστό οδηγών προβαίνει σε παράτολμους χειρισμούς, ανεπαρκή ανάλυση των κινδύνων και κατ` επέκταση, όπως μαρτυρούν και στατιστικές για την Ελλάδα, εμπλέκεται σε ατυχήματα.
Οι επαγγελματίες οδηγοί συγκριτικά με έναν συμβατικό οδηγό διανύουν πολλές χιλιάδες παραπάνω χιλιόμετρα και είναι συνεχώς εκτεθειμένοι σε όσα περιγράψαμε ανωτέρω, άρα έχουν σαφώς μεγαλύτερες πιθανότητες να εμπλακούν σε κάποιο ατύχημα. Επίσης, σε μια τέτοια περίπτωση τα επαγγελματικά οχήματα λόγω όγκου ή και λόγω των προϊόντων που μεταφέρουν έχουν συνήθως σοβαρότερο αντίκτυπο σε βάρος της κοινωνίας.
Το τελευταίο διάστημα, σε όλη την Ευρώπη γίνονται σαφείς προσπάθειες να υπάρξει ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για την οδική ασφάλεια όμως έρευνες έχουν δείξει ότι τα θανατηφόρα ατυχήματα που σχετίζονται με την κυκλοφορία επαγγελματικών οχημάτων μειώνονται με σημαντικά πιο αργό ρυθμό σε σχέση με τα αντίστοιχα όπου δεν εμπλέκεται κάποιο επαγγελματικό όχημα.
Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να υπάρχει συστηματική εκπαίδευση των οδηγών κι όχι περιστασιακή γιατί μόνο έτσι επιτυγχάνεται η μετάδοση των γνώσεων και της συνειδητής εφαρμογής τους μέχρι αυτές να αποτελέσουν τρόπο ζωής. Είναι γεγονός πως μέσα από τις ειδικές εκπαιδεύσεις ένας επαγγελματίας οδηγός ενισχύει την ικανότητα αναγνώρισης και έγκαιρης αντίληψης των κινδύνων, εντοπίζει τις δυσλειτουργικές αντιλήψεις και γνώσεις που φέρει και μαθαίνει τα όρια και τις δυνατότητες του. Επίσης, εξοικειώνεται με τα νέα συστήματα του οχήματος (π.χ. τα συστήματα προειδοποίησης πως κάτι δεν πάει καλά) που οδηγεί καθώς και με τον ιδιαίτερο χειρισμό που απαιτείται από κάθε μεταφερόμενο προϊόν.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως οι εταιρείες με στόλους οχημάτων που επενδύουν σε μια κουλτούρα οδικής ασφάλειας για το ανθρώπινο δυναμικό τους και για την ευρύτερη κοινωνία, υπερτερούν και απολαμβάνουν τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν από μια τέτοια δέσμευση. Μέσα από την πρόληψη των ατυχημάτων, δημιουργούν ένα ασφαλές περιβάλλον που είναι πρόσφορο για την ευημερία των εργαζομένων τους αλλά και των οικογενειών τους και εξαλείφουν τα άμεσα και έμμεσα κόστη που προκύπτουν από ένα ατύχημα.
Ένα αξιοσημείωτο μέρος των εκπαιδεύσεων όμως είναι η ανταλλαγή και η αξιοποίηση των εμπειριών που έχουν οι ίδιοι οι οδηγοί. Σε κάθε ομάδα εκπαίδευσης υπάρχουν συνήθως αρκετοί που έχουν να περιγράψουν και από τουλάχιστον ένα σοβαρό ατύχημα και τις επιπτώσεις που είχε για τους ίδιους και τις οικογένειες τους. Η διαδικασία αυτή βοηθάει στο να απαλλαγούμε από αυταπάτες ότι το τροχαίο ατύχημα είναι κάτι που δεν μας αφορά ή κάτι που δεν θα συμβεί στο περιβάλλον μας και ότι είναι κάτι το οποίο δεν μπορούμε να αποφύγουμε.
Συνοψίζοντας, γίνεται σαφές πως θωρακίζοντας τους επαγγελματίες οδηγούς μέσω της δια βίου εκπαίδευσης, θωρακίζουμε την εταιρεία, αλλά και την ίδια την κοινωνία.
Η οδική ασφάλεια είναι στο χέρι μας.
Νικόλαος Μπάκας – Quality & Safety
Μα ας δούμε, πιο κάτω, τι λέει ένας καθ ύλην αρμόδιος επί του θέματος. Μας μιλά ο Κος Νικόλαος Μπάκας της γνωστής Quality & Safety (με κύριο αντικείμενο την ειδική εκπαίδευση των επαγγελματιών οδηγών Βαρέων οχημάτων).
Η οδήγηση είναι μια πολυσύνθετη δραστηριότητα, που απαιτεί από τον οδηγό τον συντονισμό πολλών νοητικών ικανοτήτων, όπως η αντίληψη του χώρου και της ταχύτητας κίνησης, η οπτική αναγνώριση των ερεθισμάτων, η επεξεργασία τους και η αντίδραση σε αυτά. Εκτός όμως από τους εγγενείς περιορισμούς που θέτει ο ανθρώπινος παράγοντας, η επικινδυνότητα αυξάνει αν λάβουμε υπόψη μας πως το οδηγικό περιβάλλον είναι δυναμικό, δηλαδή συνεχώς μεταβαλλόμενο, και άρα απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση και συνεχή επανεξέταση των κινδύνων που ελλοχεύουν.
Κατά τη διάρκεια της οδήγησης, ως κίνδυνοι αναφέρονται οι ιδιαίτερες συνθήκες που θα συναντήσει ο κάθε οδηγός στη διαδρομή του και που μπορούν χωρίς τους κατάλληλους χειρισμούς να αυξήσουν τις πιθανότητες εμπλοκής σε ατύχημα, ενδεχομένως και με πολύ σοβαρές συνέπειες.
Οι περισσότεροι οδηγοί, και αυτό ισχύει και για τους επαγγελματίες που έχουν σαφώς μεγαλύτερη εξοικείωση με το όχημα, έχουν την πεποίθηση ότι λόγω της μεγάλης εμπειρίας τους στο τιμόνι είναι σε θέση να ανταποκριθούν με ασφάλεια σε κάθε οδηγική συνθήκη που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Όμως αυτό που αποδεικνύεται και μέσα από τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα για επαγγελματίες οδηγούς κατά τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων είναι πως αυτά που πραγματικά κατέχει σαν γνώσεις ένας οδηγός και άρα εφαρμόζει όταν απαιτηθεί, είναι σαφώς λιγότερα από εκείνα που πιστεύει για τις ικανότητες αποφυγής που διαθέτει. Στην ουσία δηλαδή ένα μεγάλο ποσοστό οδηγών προβαίνει σε παράτολμους χειρισμούς, ανεπαρκή ανάλυση των κινδύνων και κατ` επέκταση, όπως μαρτυρούν και στατιστικές για την Ελλάδα, εμπλέκεται σε ατυχήματα.
Οι επαγγελματίες οδηγοί συγκριτικά με έναν συμβατικό οδηγό διανύουν πολλές χιλιάδες παραπάνω χιλιόμετρα και είναι συνεχώς εκτεθειμένοι σε όσα περιγράψαμε ανωτέρω, άρα έχουν σαφώς μεγαλύτερες πιθανότητες να εμπλακούν σε κάποιο ατύχημα. Επίσης, σε μια τέτοια περίπτωση τα επαγγελματικά οχήματα λόγω όγκου ή και λόγω των προϊόντων που μεταφέρουν έχουν συνήθως σοβαρότερο αντίκτυπο σε βάρος της κοινωνίας.
Το τελευταίο διάστημα, σε όλη την Ευρώπη γίνονται σαφείς προσπάθειες να υπάρξει ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για την οδική ασφάλεια όμως έρευνες έχουν δείξει ότι τα θανατηφόρα ατυχήματα που σχετίζονται με την κυκλοφορία επαγγελματικών οχημάτων μειώνονται με σημαντικά πιο αργό ρυθμό σε σχέση με τα αντίστοιχα όπου δεν εμπλέκεται κάποιο επαγγελματικό όχημα.
Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να υπάρχει συστηματική εκπαίδευση των οδηγών κι όχι περιστασιακή γιατί μόνο έτσι επιτυγχάνεται η μετάδοση των γνώσεων και της συνειδητής εφαρμογής τους μέχρι αυτές να αποτελέσουν τρόπο ζωής. Είναι γεγονός πως μέσα από τις ειδικές εκπαιδεύσεις ένας επαγγελματίας οδηγός ενισχύει την ικανότητα αναγνώρισης και έγκαιρης αντίληψης των κινδύνων, εντοπίζει τις δυσλειτουργικές αντιλήψεις και γνώσεις που φέρει και μαθαίνει τα όρια και τις δυνατότητες του. Επίσης, εξοικειώνεται με τα νέα συστήματα του οχήματος (π.χ. τα συστήματα προειδοποίησης πως κάτι δεν πάει καλά) που οδηγεί καθώς και με τον ιδιαίτερο χειρισμό που απαιτείται από κάθε μεταφερόμενο προϊόν.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως οι εταιρείες με στόλους οχημάτων που επενδύουν σε μια κουλτούρα οδικής ασφάλειας για το ανθρώπινο δυναμικό τους και για την ευρύτερη κοινωνία, υπερτερούν και απολαμβάνουν τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν από μια τέτοια δέσμευση. Μέσα από την πρόληψη των ατυχημάτων, δημιουργούν ένα ασφαλές περιβάλλον που είναι πρόσφορο για την ευημερία των εργαζομένων τους αλλά και των οικογενειών τους και εξαλείφουν τα άμεσα και έμμεσα κόστη που προκύπτουν από ένα ατύχημα.
Ένα αξιοσημείωτο μέρος των εκπαιδεύσεων όμως είναι η ανταλλαγή και η αξιοποίηση των εμπειριών που έχουν οι ίδιοι οι οδηγοί. Σε κάθε ομάδα εκπαίδευσης υπάρχουν συνήθως αρκετοί που έχουν να περιγράψουν και από τουλάχιστον ένα σοβαρό ατύχημα και τις επιπτώσεις που είχε για τους ίδιους και τις οικογένειες τους. Η διαδικασία αυτή βοηθάει στο να απαλλαγούμε από αυταπάτες ότι το τροχαίο ατύχημα είναι κάτι που δεν μας αφορά ή κάτι που δεν θα συμβεί στο περιβάλλον μας και ότι είναι κάτι το οποίο δεν μπορούμε να αποφύγουμε.
Συνοψίζοντας, γίνεται σαφές πως θωρακίζοντας τους επαγγελματίες οδηγούς μέσω της δια βίου εκπαίδευσης, θωρακίζουμε την εταιρεία, αλλά και την ίδια την κοινωνία.
Η οδική ασφάλεια είναι στο χέρι μας.
Νικόλαος Μπάκας – Quality & Safety
