Αμορτισέρ αυτοκινήτου: όσα πρέπει να ξέρεις!
4.652 Επισκέψεις στο άρθρο
Δες τώρα πώς ακριβώς λειτουργούν τα αμορτισέρ, ποιες κατηγορίες υπάρχουν και γιατί είναι τόσο σημαντικά για το αυτοκίνητό σου!
.gif)
Τα αμορτισέρ έχουν τριπλό ρόλο!
Α) Τα αμορτισέρ ανήκουν στα λεγόμενα και «ελαστικά στοιχεία» της ανάρτησης, αφού έχουν την ιδιότητα να συμπιέζονται και να επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση. Όταν ο τροχός συναντήσει ένα εμπόδιο, το ελατήριο που περιβάλλει συνήθως το αμορτισέρ, συμπιέζεται γρήγορα. Το αμορτισέρ φροντίζει ουσιαστικά ώστε η ταλάντωση του ελατηρίου να παραμείνει ελεγχόμενη, προκειμένου να μην παρουσιαστούν ανεπιθύμητα φαινόμενα συμπεριφοράς του αμαξώματος.
Β) Ο δεύτερος αλλά εξίσου σημαντικός ρόλος του αμορτισέρ είναι η παρεχόμενη προς τους επιβάτες άνεση. Σε συνεργασία με το ελατήριο (κάποιες φορές δεν υπάρχει ελατήριο μαζί), απορροφά την ενέργεια που παράγεται από την επαφή με τις ανωμαλίες του οδοστρώματος και μεταφέρει στο πλαίσιο και στην καμπίνα των επιβατών μικρότερο ποσοστό κραδασμών.
Γ) Σημαντική συμβολή έχουν τα αμορτισέρ, ακόμη και στη διαδικασία της πέδησης. Η σωστή λειτουργία τους και η αρμονική συνεργασία με τα ελατήρια βελτιώνουν την κατανομή του βάρους και την απόσταση φρεναρίσματος.
Ο τρόπος λειτουργίας τους δεν είναι και τόσο απλός!
Η λειτουργία των αμορτισέρ είναι φαινομενικά απλή, αν όμως σκεφτούμε ότι στη μεγάλη τους πλειοψηφία περιέχουν λάδι, τότε τα πράγματα περιπλέκονται, αφού οι τριβές που παρουσιάζει το υγρό είναι αυτές που συγκεντρώνουν τα απαραίτητα χαρακτηριστικά, ώστε να γίνει η απόσβεση των ταλαντώσεων.
Πιο συγκεκριμένα, το εσωτερικό των αμορτισέρ αποτελείται από ένα κεντρικό εξάρτημα με τη μορφή κυλίνδρου και μικρούς διαφορετικούς θαλάμους, οι οποίοι χωρίζονται με οπές. Όταν το αυτοκίνητο κινείται αργά και συναντήσει μικρή ανωμαλία, το αμορτισέρ κινείται σχετικά αργά προς τα πάνω.
Έτσι υπάρχει μικρή παροχή υγρού (όγκος υγρού ανά μονάδα χρόνου), συνεπώς μειωμένες τριβές, άρα και μειωμένη αντίσταση. Όσο η ταχύτητα μεγαλώνει, τόσο μεγαλύτερη ποσότητα υγρού μετακινείται, αυξάνοντας και τις αντιστάσεις. Η τριβή κατά τη δίοδο του υγρού από τις οπές παρέχει την απόσβεση, μετατρέποντας την κινητική ενέργεια σε θερμική.
Αζώτου λαδιού, υδραυλικά ή κάτι άλλο;
Όπως είπαμε, τα περισσότερα αμορτισέρ είναι υδραυλικά, δηλαδή λαδιού. Εναλλακτικά, υπάρχουν και αέρος - λαδιού, που λειτουργούν σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, είναι όμως λίγο πιο σκληρά.
Επίσης, υπάρχουν και τα αμορτισέρ αζώτου - λαδιού τα οποία παρέχουν καλύτερη απόσβεση και απόδοση μετά από συνεχή καταπόνηση (π.χ. σε διαδοχικές ανωμαλίες του οδοστρώματος), καθώς το άζωτο βοηθά ώστε να μην αναπτυχθούν μεγάλες θερμοκρασίες στο λάδι, με αποτέλεσμα να μην αλλάζει σημαντικά ο όγκος του. Όμως, η τιμή τους είναι σημαντικά υψηλότερη από αυτή των άλλων δύο τύπων. Από την άλλη, σε πολύ γρήγορα και σε αγωνιστικά αυτοκίνητα, χρησιμοποιούνται αμορτισέρ αέρος μόνο.
Τέλος, υπάρχουν και τα ρυθμιζόμενα αμορτισέρ που απευθύνονται κατά βάση σε πιο απαιτητικών προδιαγραφών αυτοκίνητα και οδηγούς που θέλουν να συνδυάζουν το καλύτερο κράτημα σε γρήγορες διαδρομές και τη μέγιστη άνεση σε πιο χαλαρούς ρυθμούς.
Οι βασικές επιλογές που υπάρχουν σε αυτή την περίπτωση είναι τα αμορτισέρ που ρυθμίζονται πριν τοποθετηθούν και κοστίζουν φθηνότερα, τα πιο διαδεδομένα που ρυθμίζονται εξωτερικά, συνήθως από το πάνω μέρος του αμορτισέρ και τα ακριβότερα, τα οποία ρυθμίζονται ηλεκτρονικά μέσω διακόπτη από το εσωτερικό του αυτοκινήτου.
Α) Τα αμορτισέρ ανήκουν στα λεγόμενα και «ελαστικά στοιχεία» της ανάρτησης, αφού έχουν την ιδιότητα να συμπιέζονται και να επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση. Όταν ο τροχός συναντήσει ένα εμπόδιο, το ελατήριο που περιβάλλει συνήθως το αμορτισέρ, συμπιέζεται γρήγορα. Το αμορτισέρ φροντίζει ουσιαστικά ώστε η ταλάντωση του ελατηρίου να παραμείνει ελεγχόμενη, προκειμένου να μην παρουσιαστούν ανεπιθύμητα φαινόμενα συμπεριφοράς του αμαξώματος.
Β) Ο δεύτερος αλλά εξίσου σημαντικός ρόλος του αμορτισέρ είναι η παρεχόμενη προς τους επιβάτες άνεση. Σε συνεργασία με το ελατήριο (κάποιες φορές δεν υπάρχει ελατήριο μαζί), απορροφά την ενέργεια που παράγεται από την επαφή με τις ανωμαλίες του οδοστρώματος και μεταφέρει στο πλαίσιο και στην καμπίνα των επιβατών μικρότερο ποσοστό κραδασμών.
Γ) Σημαντική συμβολή έχουν τα αμορτισέρ, ακόμη και στη διαδικασία της πέδησης. Η σωστή λειτουργία τους και η αρμονική συνεργασία με τα ελατήρια βελτιώνουν την κατανομή του βάρους και την απόσταση φρεναρίσματος.
Ο τρόπος λειτουργίας τους δεν είναι και τόσο απλός!
Η λειτουργία των αμορτισέρ είναι φαινομενικά απλή, αν όμως σκεφτούμε ότι στη μεγάλη τους πλειοψηφία περιέχουν λάδι, τότε τα πράγματα περιπλέκονται, αφού οι τριβές που παρουσιάζει το υγρό είναι αυτές που συγκεντρώνουν τα απαραίτητα χαρακτηριστικά, ώστε να γίνει η απόσβεση των ταλαντώσεων.
Πιο συγκεκριμένα, το εσωτερικό των αμορτισέρ αποτελείται από ένα κεντρικό εξάρτημα με τη μορφή κυλίνδρου και μικρούς διαφορετικούς θαλάμους, οι οποίοι χωρίζονται με οπές. Όταν το αυτοκίνητο κινείται αργά και συναντήσει μικρή ανωμαλία, το αμορτισέρ κινείται σχετικά αργά προς τα πάνω.
Έτσι υπάρχει μικρή παροχή υγρού (όγκος υγρού ανά μονάδα χρόνου), συνεπώς μειωμένες τριβές, άρα και μειωμένη αντίσταση. Όσο η ταχύτητα μεγαλώνει, τόσο μεγαλύτερη ποσότητα υγρού μετακινείται, αυξάνοντας και τις αντιστάσεις. Η τριβή κατά τη δίοδο του υγρού από τις οπές παρέχει την απόσβεση, μετατρέποντας την κινητική ενέργεια σε θερμική.
Αζώτου λαδιού, υδραυλικά ή κάτι άλλο;
Όπως είπαμε, τα περισσότερα αμορτισέρ είναι υδραυλικά, δηλαδή λαδιού. Εναλλακτικά, υπάρχουν και αέρος - λαδιού, που λειτουργούν σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, είναι όμως λίγο πιο σκληρά.
Επίσης, υπάρχουν και τα αμορτισέρ αζώτου - λαδιού τα οποία παρέχουν καλύτερη απόσβεση και απόδοση μετά από συνεχή καταπόνηση (π.χ. σε διαδοχικές ανωμαλίες του οδοστρώματος), καθώς το άζωτο βοηθά ώστε να μην αναπτυχθούν μεγάλες θερμοκρασίες στο λάδι, με αποτέλεσμα να μην αλλάζει σημαντικά ο όγκος του. Όμως, η τιμή τους είναι σημαντικά υψηλότερη από αυτή των άλλων δύο τύπων. Από την άλλη, σε πολύ γρήγορα και σε αγωνιστικά αυτοκίνητα, χρησιμοποιούνται αμορτισέρ αέρος μόνο.
Τέλος, υπάρχουν και τα ρυθμιζόμενα αμορτισέρ που απευθύνονται κατά βάση σε πιο απαιτητικών προδιαγραφών αυτοκίνητα και οδηγούς που θέλουν να συνδυάζουν το καλύτερο κράτημα σε γρήγορες διαδρομές και τη μέγιστη άνεση σε πιο χαλαρούς ρυθμούς.
Οι βασικές επιλογές που υπάρχουν σε αυτή την περίπτωση είναι τα αμορτισέρ που ρυθμίζονται πριν τοποθετηθούν και κοστίζουν φθηνότερα, τα πιο διαδεδομένα που ρυθμίζονται εξωτερικά, συνήθως από το πάνω μέρος του αμορτισέρ και τα ακριβότερα, τα οποία ρυθμίζονται ηλεκτρονικά μέσω διακόπτη από το εσωτερικό του αυτοκινήτου.
