Το «χαμηλώνεις» και πηγαίνει… τρένο!

Το αυτοκίνητο μπορεί να έρχεται σε επαφή με το δρόμο μόνο μέσω του πέλματος των τροχών, αλλά όλο του το βάρος και η συμπεριφορά του εξαρτάται από τις αναρτήσεις που αναλαμβάνουν να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα, την άνεση και την ποιότητα κύλισης, με το σωστό έλεγχο και την προβλεπόμενη συμπεριφορά στο όριο.
Οι αναρτήσεις του αυτοκινήτου είναι από τα μέρη που καταπονούνται συνέχεια, με κάθε χιλιόμετρο που διανύουμε. Σε αντίθεση με τον κινητήρα, στον οποίο αλλάζουμε λάδια και κάνουμε σέρβις για να διατηρήσουμε τη λειτουργία και την απόδοσή του σε βάθος χρόνου, τα αμορτισέρ είναι κλειστά συστήματα με πεπερασμένη διάρκεια ζωής, όπως και τα ελατήρια που τα συνοδεύουν.
Οι καταπονήσεις αυξάνονται γεωμετρικά με τα φορτία που μεταφέρουμε, τον αριθμό των επιβατών που έχουμε συνήθως και τις λακκούβες και τους κακοτράχαλους δρόμους στους οποίους κινούμαστε. Δυστυχώς, η απόδοσή τους πέφτει σταδιακά, κάνοντας δυσκολότερη τη συνειδητοποίηση του σημείου στο οποίο παύουν να αποδίδουν σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους μέχρι να είναι πλέον πολύ αργά.

 

Ένα από τα σημεία που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την βελτίωση του αυτοκινήτου, είναι και το σετ των αμορτισέρ. Τα αμορτισέρ απορροφούν τις ανωμαλίες του δρόμου, ώστε να μη μεταφέρονται στην καμπίνα των επιβατών και να αποσβένουν τις οποιεσδήποτε ταλαντώσεις του ελατηρίου που επηρεάζουν αρνητικά τη σταθερότητα και, γενικά, την οδική συμπεριφορά του αυτοκινήτου.  Το κύριο συστατικό, που είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία, αλλά και την απόσβεση των αμορτισέρ, είναι το λιπαντικό που περιέχεται στο εσωτερικό του κορμού τους (μπουκάλα). Η φθηνότερη λύση είναι τα αέρος λαδιού, ενώ στο άλλο άκρο βρίσκονται τα αζώτου λαδιού, τα οποία προτιμούνται, διότι συμπεριφέρονται καλύτερα στη σκληρή χρήση. Αυτό οφείλεται στη χρήση αζώτου που δεν επιτρέπει στο λάδι να αναπτύξει υψηλές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα να αλλάξει ο όγκος του. Για τους πιο απαιτητικούς οδηγούς που ζητούν την απόλυτη ρύθμιση για χαλαρές ή γρήγορες βόλτες, υπάρχουν τα αμορτισέρ με δυνατότητα ρύθμισης. Οι τρεις τύποι που μπορούμε να βρούμε στο εμπόριο είναι οι εξής:
- Αμορτισέρ που ρυθμίζονται πριν τοποθετηθούν,
- Αμορτισέρ που ρυθμίζονται με ειδικό κλειδί από το πάνω μέρος τους (από το top mount), και
- Αμορτισέρ που ρυθμίζονται ηλεκτρονικά από το εσωτερικό του αυτοκινήτου μέσω ειδικού χειριστηρίου.
 

Τα αμορτισέρ απορροφούν τις ανωμαλίες του δρόμου, για να μη μεταφέρονται στην καμπίνα των επιβατών και να αποσβένουν κάθε ταλάντωση του ελατηρίου που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη σταθερότητα και επομένως, την οδική συμπεριφορά του αυτοκινήτου. Πρωταγωνιστικό ρόλο λοιπόν, για τη λειτουργία, αλλά και την απόσβεση των αμορτισέρ, «παίζει» το λιπαντικό που περιέχεται στο εσωτερικό του κορμού τους (μπουκάλα).
Η φθηνότερη λύση είναι τα αμορτισέρ λαδιού ή αέρος λαδιού, με τα οποία εφοδιάζεται η συντριπτική πλειοψηφία των αυτοκινήτων ευρείας παραγωγής και κατανάλωσης, καθώς εξασφαλίζουν πολύ καλό συνδυασμό τιμής – απόδοσης. Υπάρχουν όμως και τα αμορτισέρ αζώτου – λαδιού που παρέχουν καλύτερη απόσβεση και απόδοση σε ανώμαλους δρόμους, όπου η καταπόνηση είναι μεγαλύτερη, καθώς το άζωτο βοηθά ώστε να μην αναπτυχθούν μεγάλες θερμοκρασίες στο λάδι, με αποτέλεσμα να μην αλλάζει σημαντικά ο όγκος του.

 

Το σύστημα ανάρτησης ενός αυτοκινήτου έχει ως σκοπό να διατηρεί το ελαστικό σε επαφή με το δρόμο, κάτω από όλες τις συνθήκες, κρατώντας ανεπηρέαστο το υπόλοιπο αμάξωμα. Ένας φθαρμένος σύνδεσμος ή ένα χαλασμένο αμορτισέρ, συχνά δημιουργεί θορύβους και προβλήματα ευστάθειας κατά την οδήγηση. Ο μέσος οδηγός το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να επισκέπτεται ένα συνεργείο αυτοκινήτων ακόμα και για προληπτικό έλεγχο. Τα φθαρμένα αμορτισέρ, εκτός από προβλήματα κατά την οδήγηση, μπορούν να φθείρουν πρόωρα ή ανομοιόμορφα τα ελαστικά και τους συνδέσμους της ανάρτησης, διογκώνοντας ένα σχετικά μικρό πρόβλημα.
Όσο αφορά προϊόντα που υπόσχονται καλύτερες επιδόσεις, ασφαλέστερη οδήγηση, καλύτερη οδική συμπεριφορά κτλ, ο οδηγός-καταναλωτής θα πρέπει να έχει πάντα υπόψιν του και τις δυο πλευρές του «νομίσματος». Η σχεδίαση ενός συστήματος ανάρτησης και πιο συγκεκριμένα η επιλογή ελατηρίων και αμορτισέρ, δεν είναι ποτέ «τέλεια». Είναι πολύ καλή για μια συγκεκριμένη χρήση, αλλά πάντα θα υστερεί σε κάποιον τομέα. Δεν μπορεί να συνυπάρχει η μέγιστη άνεση με τη μέγιστη πρόσφυση, όπως και η άνεση σε «ταχύτητες πόλεως», με την ευστάθεια σε υψηλές ταχύτητες . Η κατανόηση των απαιτήσεων του οδηγού, είναι ένας σημαντικός παράγοντας επιλογής αμορτισέρ-ελατηρίων, έχοντας πάντα κατά νου, ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύστημα ανάρτησης χωρίς συμβιβασμούς.
*Του κ. ¶ρη Αλεξίου, Τεχνικού Διευθυντή της εταιρείας JAMSport
 

Εκτός από τα αμορτισέρ, ένα εξίσου σημαντικό μέρος της ανάρτησης ενός αυτοκινήτου είναι και τα ελατήρια, βασικός σκοπός των οποίων είναι να διατηρούν την επαφή του κάθε τροχού του οχήματος, με το δρόμο.
Το ιδανικό σετ ελατηρίων για το αυτοκίνητό μας πρέπει να είναι τόσο μαλακό, ώστε η αντίστασή του να βοηθά τους τροχούς, να έχουν συνεχή επαφή με το οδόστρωμα και τόσο σκληρό, ώστε να μην τερματίζει η διαδρομή της ανάρτησης και να αποφεύγεται ο «τραυματισμός» της, όταν το αυτοκίνητο περνάει πάνω από μεγάλες ανωμαλίες.  Τα βελτιωτικά ελατήρια, που κυκλοφορούν στην αγορά, προσφέρουν μειωμένες κλίσεις του αμαξώματος στις στροφές και καλύτερη οδική συμπεριφορά, γεγονός που παρέχει και καλύτερες δυνατότητες, για την ανάπτυξη υψηλότερων ταχυτήτων.