Αφιέρωμα: Έργα & ημέρες γύρω από την ασφάλεια των φορτηγών!

Δεκαετίες 1960 & 1970: Στο επίκεντρο η προστασία της καμπίνας & των οδηγών

Ακολούθως, οι δεκαετίες του ΄60 και του ΄70 έφεραν σε πρώτο πλάνο τις αυστηρότερες κανονιστικές απαιτήσεις, αλλά και τα απαιτητικότερα πρότυπα δοκιμών – με προτεραιότητα την προστασία της καμπίνας & του οδηγού.
Κατά αυτόν τον τρόπο, τα τεστ πρόσκρουσης των φορτηγών με βαρέων βαρών αντικείμενα άρχισαν να υιοθετούνται από διάφορες χώρες, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα αφενός τα ποσοστά επιβίωσης των επιβατών φορτηγών να αυξηθούν, αφετέρου η δοκιμή πρόσκρουσης να εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς για όλη την ΕΕ μέχρι το 2009.
Ακόμη καλύτερα, το 1970 το όλο project πήγε ένα βήμα παραπέρα, με αρκετά ευρωπαϊκά κράτη να εισάγουν αυστηρά όρια ως προς τις ώρες εργασίας – και να τα επιβάλλουν μέσω των υποχρεωτικών ταχογράφων.
 

Η ασφάλεια των πιο «ευάλωτων» χρηστών του δρόμου εξελίσσεται σε προτεραιότητα των κατασκευαστών για τη δεκαετία του 1980

Από εκεί και πέρα, τα 80s φέρνουν στο προσκήνιο την προστασία των υπόλοιπων χρηστών του δρόμου. Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν η πλευρική προστασία από την πρόσκρουση - που βοηθά στην αποφυγή της πτώσης ποδηλατι(στ)ών & πεζών κάτω από τους πίσω τροχούς ενός φορτηγού - καθίσταται υποχρεωτική σε πολλές χώρες, ενώ εισάγεται μεταξύ άλλων η πίσω προστασία από την πρόσκρουση, η οποία βοηθά στην ασφάλεια των επιβατικών αυτοκινήτων στο ενδεχόμενο σύγκρουσης με φορτηγό από πίσω.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 εξάλλου, τα συστήματα ασφαλείας εξελίσσονται & γίνονται πιο προηγμένα, αρχής γενομένης από τα συστήματα αντιμπλοκαρίσματος τροχών (ABS), που γίνονται στάνταρ σε όλα τα φορτηγά μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
 

1990s – 00s: Τα τυποποιημένα διεθνή πρότυπα & τα ADAS κάνουν την εμφάνισή τους

Ομοίως, στη δεκαετία των 90s οι εξελίξεις κρίνονται επίσης ιδιαίτερα επιδραστικές, καθώς οργανισμοί όπως η ΕΕ και ο ΟΗΕ αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο στον τομέα της οδικής ασφάλειας, εφαρμόζοντας νέες απαιτήσεις και πρότυπα προστασίας.
Έτσι, η ΕΕ καθιστά υποχρεωτική την εγκατάσταση περιοριστών ταχύτητας και φρένων ABS σε όλα τα καινούργια φορτηγά, ενώ εισάγει τυποποιημένες δοκιμές & συγκεκριμένες προδιαγραφές εκπαίδευσης για την απόκτηση άδειας οδήγησης φορτηγών.
Παράλληλα, στο ίδιο διάστημα εισάγεται ο αερόσακος οδηγού, ενώ από το 2000 και μετά κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας, ξεκινώντας με το ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου ευστάθειας (ESC), το οποίο βοηθά στην αποφυγή ολισθήσεων και ανατροπών (σ.σ. βάσει συγκεκριμένων μελετών, έχει υπολογιστεί πως χάρη στο ESC τα θανατηφόρα ατυχήματα από ανατροπή περιορίστηκαν σε ποσοστό από 70-90%).
Συνάμα όμως, εισάγονται και τα πρώτα συστήματα προσαρμοστικού ελέγχου ταχύτητας (ACC), που ρυθμίζουν αυτόματα την ταχύτητα για να διατηρείται μια ασφαλής απόσταση από το προπορευόμενο όχημα.
 

Συστηματοποίηση των προηγμένων συστημάτων (ενεργητικής) ασφάλειας &… Euro NCAP φέρνουν οι δυο τελευταίες δεκαετίες

Συνακόλουθα, η δεκαετία του 2010 μάς συστήνει τα πιο εξελιγμένα συστήματα ADAS, με τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές την ίδια ώρα να παρεμβαίνουν πιο δραστικά. Υπό αυτό το πρίσμα συνεπώς, το σύστημα προειδοποίησης σύγκρουσης με φρένο έκτακτης ανάγκης εισάγεται το 2012, ενώ το 2015 ο πρώτος Γενικός Κανονισμός Ασφάλειας (GSR) της ΕΕ αναγάγει μια σειρά από συστήματα ADAS σε υποχρεωτικά.
Ομοίως, στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας οι αισθητήρες, οι κάμερες και η επεξεργαστική ισχύς αναπτύσσονται με τέτοιον τρόπο, που δημιουργούν ακόμη περισσότερες ευκαιρίες για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, ενώ παράλληλα εμφανίζονται τα συστήματα ανίχνευσης τυφλών σημείων - όπως το Active Side Collision Avoidance Support (ενεργό σύστημα αποφυγής πλευρικής σύγκρουσης) – καθώς και οι κάμερες στις γωνίες των επιβατικών αυτοκινήτων. Την ίδια ώρα, οι παραδοσιακοί πλευρικοί καθρέπτες σταδιακά δίνουν τη θέση τους σε συστήματα καμερών, τα οποία βελτιώνουν τη συνολική ορατότητα, ιδίως τη νύχτα.
Το κερασάκι στην τούρτα; Ο Γενικός Κανονισμός Ασφάλειας II της ΕΕ καθιστά υποχρεωτικά έως το 2024 περισσότερα συστήματα ενεργητικής ασφάλειας - όπως το Intelligent Speed Assist, η προειδοποίηση υπνηλίας του οδηγού και η ανίχνευση ευάλωτων χρηστών του δρόμου -, ενώ μέσα στην ίδια χρονιά το Euro NCAP αρχίζει να αξιολογεί την ασφάλεια των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων στις εμπορευματικές μεταφορές.
 

Συνδεσιμότητα & data, οι βασικοί πυλώνες για το μέλλον του κλάδου

«Και με το μέλλον τι γίνεται;», θα μπορούσε εύλογα να αναρωτηθεί κάποιος… Η απάντηση εδώ είναι απλή: μέχρι να γίνει πράξη ο στόχος των μηδενικών ατυχημάτων στο οδικό δίκτυο, θα υπάρχουν πάντοτε περιθώρια βελτίωσης & δουλειάς τόσο για τους κατασκευαστές & τις μεταφορικές εταιρείες, όσο και για τις κυβερνήσεις & τους υπόλοιπους αρμόδιους φορείς. 
Όσο για το επίκεντρο των εξελίξεων από αυτό το σημείο και μετά; Αυτό φυσικά δε θα γινόταν να είναι άλλο από την αξιοποίηση της συνδεσιμότητας & των δεδομένων. Που σημαίνει πως από τη στιγμή που τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα εξελίσσονται διαρκώς, λογικό κι επόμενο είναι οι κατασκευαστές να επιθυμούν διακαώς τη λήψη δεδομένων από άλλα οχήματα & από δημόσιες υποδομές, προκειμένου να τα εντάξουν στα συστήματά τους – προβλέποντας έτσι αποτελεσματικότερα τις πιθανές επερχόμενες συνθήκες του δρόμου.