Leasing-Μισθώματα Βαρέα Επαγγελματικά
Μηχανή Αναζήτησης

Οι κάμερες οπισθοπορείας ενδέχεται να διαστρεβλώσουν την εικόνα των τεκταινόμενων πίσω από το όχημα.

Οι ελιγμοί τοποθέτησης ενός φορτηγού σε ένα πλοίο αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα της διαφοράς φωτισμού μπορεί να παρατηρηθεί μεταξύ των δύο άκρων (εμπρόσθιο / οπίσθιο τμήμα) ενός βαρέως επαγγελματικού οχήματος.

Στο σχεδιάγραμμα αποτυπώνονται με γκρίζο χρώμα οι ζώνες στις οποίες ο οδηγός του φορτηγού δεν μπορεί να αντιληφθεί ένα άτομο με ύψος έως και 1,85μ.

Οι διεθνείς κατασκευάστριες εταιρείες εξελίσσουν προηγμένα συστήματα υποβοήθησης του έργου του οδηγού με τη χρήση καμερών, ραντάρ και άλλων σύνθετων εφαρμογών.

Οι κίνδυνοι κατά την οπισθοπορεία του οχήματος

4.449 Επισκέψεις στο άρθρο (14/7/2014)

Εκατοντάδες ατυχήματα συμβαίνουν σε ημερήσια βάση κατά τη διάρκεια ελιγμών ενός μεγάλου οχήματος που πραγματοποιεί κίνηση οπισθοπορείας. Γιατί συμβαίνει αυτό; Πως ένας οδηγός με μεγάλη εμπειρία και πολλά διανυθέντα χιλιόμετρα στο ενεργητικό του, προκαλεί τέτοιου είδους ατυχήματα; Οι ειδικοί της εταιρείας Quality & Safety που εξειδικεύεται στην εκπαίδευση επαγγελματιών οδηγών σε θέματα Αμυντικής και Οικονομικής Οδήγησης, μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά το έργο του κάθε επαγγελματία οδηγού.

Προκειμένου να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα και να δώσουμε απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πολλούς παράγοντες, οι οποίοι ενδέχεται να επιφέρουν την πρόκληση ατυχήματος. 
Γενικότερα, οι παράγοντες αυτοί μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε 
- Ψυχοσωματικούς
- Περιβαλλοντικούς
- Τεχνολογικούς

Α. Ψυχοσωματικοί παράγοντες 
Η κίνηση ενός μεγάλου οχήματος προκαλεί δέος. Μεγάλο ύψος, μεγάλο μήκος, πανίσχυροι κινητήρες, πολύ βάρος. Όλα τα παραπάνω βεβαίως τα γνωρίζει ο οδηγός ενός τέτοιου οχήματος και αυτό τον κάνει «ξεχωριστό» έναντι των υπολοίπων οδηγών, μικρών -κυρίως- οχημάτων, μοτοσικλετών, ποδηλάτων και πεζών. 
Από την άλλη όμως, στον οδηγό δημιουργείται και ένα αίσθημα ανταγωνισμού, κυρίως μεταξύ αυτού και των συναδέλφων του. 
Τα κριτήρια κατάταξης των οδηγών σε «καλούς» και «κακούς» είναι –στις περισσότερες των περιπτώσεων- δύο. Το πόσο γρήγορα εκτελεί το δρομολόγιο του και το κατά πόσο γρήγορα και σωστά τοποθετεί το όχημα του εκεί που θέλει με την όπισθεν. 
Είναι γεγονός ότι τα ατυχήματα που συμβαίνουν κατά την εκτέλεση κίνησης οπισθοπορείας θεωρούνται «ντροπιαστικά», κυρίως επειδή συμβαίνουν σε περιοχές όπου υπάρχουν πολλοί «μάρτυρες» και επειδή το όχημα κινείται με πολύ μικρή ταχύτητα. 
«Ντροπιαστικές» θεωρούνται επίσης και οι περιπτώσεις όπου ο οδηγός προσπαθεί να τοποθετήσει το όχημα του στη θέση που πρέπει, πραγματοποιώντας πολλούς ελιγμούς. Ο οδηγός που βιώνει κάποια από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις, αισθάνεται την απόρριψη από τους γύρω του, κυρίως δε από τους «συνάδελφους» του. Αν και το αποτέλεσμα διαφέρει, συνήθως ο οδηγός επιλέγει να ρισκάρει την πρόκληση ενός ατυχήματος, προκειμένου να αποδείξει στους γύρω του ότι μπορεί να εκτελέσει κίνηση οπισθοπορείας γρήγορα και σωστά. 
Μια επιπλέον περίπτωση είναι η «συνήθεια». Οι οδηγοί που εκτελούν συγκεκριμένα δρομολόγια, από/προς συγκεκριμένα σημεία, είναι πιο επιρρεπείς σε σχέση με οδηγούς που εκτελούν διαφορετικά (κατά τόπους) δρομολόγια, στο να προκαλέσουν ατυχήματα. Οι οδηγοί αυτοί αναπτύσσουν με τον καιρό μια «αυτοματοποιημένη διαδικασία» οπισθοπορείας, η οποία εξαντλείται συνήθως στην επιλογή της κατάλληλης σχέσης στο κιβώτιο ταχυτήτων και το… φευγαλέο πέρασμα των ματιών τους από τους –στις περισσότερες των περιπτώσεων- κακορυθμισμένους καθρέπτες. Ωστόσο, ο δρόμος, το σημείο, η ράμπα δεν είναι ποτέ ίδια. 
Μεγάλο ρόλο παίζει επίσης και η στάση του σώματος κατά την οδήγηση και βεβαίως η φυσική κατάσταση του οδηγού. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος να κινείται προς τα εμπρός μόνο. Όταν αυτό αλλάζει, ο οργανισμός απορυθμίζεται προσωρινά. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός αυτό, αν έχουμε έναν οδηγό που η στάση του σώματος του στο κάθισμα δεν είναι η σωστή και η φυσική του κατάσταση είναι επιβαρυμένη, τότε το ρίσκο του να προκληθεί ένα ατύχημα είναι ασφαλώς σημαντικά υψηλότερο. 

Β. Περιβαλλοντικοί παράγοντες 
Μια παράμετρος που μπορεί να αυξήσει κατακόρυφα το ενδεχόμενο πρόκλησης ατυχήματος κατά την οπισθοπορεία του οχήματος είναι η διαφορά φωτισμού. 
Τα μεγάλα οχήματα έχουν αυξημένο μήκος αμαξώματος και σε πολλές περιπτώσεις, η διαφορά φωτισμού ανάμεσα στο εμπρόσθιο και το πίσω τμήμα τους είναι χαοτική. Πόσες φορές ο οδηγός ενός φορτηγού δεν έχει αισθανθεί ότι ταξιδευεί στο άγνωστο όταν προσπαθεί να τοποθετήσει το όχημα του στο γκαράζ ενός πλοίου όπου ο κακός φωτισμός επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από τα καυσαέρια των εξατμίσεων των άλλων οχημάτων; 
Το ρίσκο ανεβαίνει επίσης όταν το όχημα είναι αναγκασμένο να κινηθεί σε οπισθοπορεία σε συνθήκες μειωμένης ή μηδενικής ορατότητας (κλειστές εγκαταστάσεις, νυχτερινές ώρες, βροχόπτωση, ομίχλη, χιονισμένο περιβάλλον κ.ά.). 
Επιπλέον παράμετροι είναι οι κακές εγκαταστάσεις και κατασκευές, η μη τήρηση κανονισμών, νόμων και διαδικασιών σε περιοχές όπου τα βαρέα οχήματα «συνυπάρχουν» με πεζούς, μηχανήματα έργων και άλλα, μικρότερου όγκου οχήματα (λ.χ. εμπορευματικοί κόμβοι, λιμάνια, σταθμοί λεωφορείων, εργοτάξια, εταιρείες Logistics, κλπ.). 

Γ. Τεχνολογικοί παράγοντες  
Οι διεθνείς εταιρείες κατασκευής οχημάτων, δαπανούν μεγάλα κονδύλια σε ετήσια βάση προκειμένου να δημιουργήσουν/εξελίξουν μέσα εποπτείας και ελέγχου της διαδικασίας οπισθοπορείας. Αυτά μπορούμε να τα κατατάξουμε σε απλά (π.χ. καθρέπτες, φώτα) και σε σύνθετα (κάμερες, αισθητήρες κ.ά.). 
Αυτό και μόνο επαρκεί για να αντιληφθούμε πως η κίνηση σε οπισθοπορεία των μεγάλων οχημάτων δεν είναι μια απλή διαδικασία. 
Είναι όμως όλα αυτά τα συστήματα αποδοτικά; Λειτουργούν πάντα υπέρ του οδηγού;
Αδιαμφισβήτητα, ένα σετ καθρεπτών σωστά επιλεγμένο, τοποθετημένο και ρυθμισμένο, συμβάλλει τα μέγιστα στην σωστή εποπτεία ενός οχήματος, ενώ το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε και για τα φωτιστικά σώματα. 
Δεν μπορώ να πω το ίδιο για τα περισσότερο σύνθετα τεχνολογικά συστήματα όπως οι αισθητήρες υποβοήθησης της στάθμευσης και οι κάμερες οπισθοπορείας. Οι πρώτοι, στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι κατασκευές μικρού κόστους και μειωμένης απόδοσης και μπορούν να ξεχωρίσουν «χονδρικά» τυχόν αντικείμενα που μπορούν ανά πάσα στιγμή να βρεθούν στην πορεία ενός οχήματος που οπισθοδρομεί. Οι κάμερες οπισθοπορείας από την άλλη, εκφράζοντας την προσωπική μου άποψη και εμπειρία, δύνανται να προκαλέσουν μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που προσπαθούν να λύσουν. Οι λόγοι είναι δύο. α) η μειωμένη παρατηρητικότητα και β) η απόσπαση της προσοχής του οδηγού. 
Η κάμερα προσπαθεί να αποτυπώσει μια σχετικά μεγάλη περιοχή χώρου πίσω από το όχημα σε μια οθόνη π.χ. 7 ιντσών στην καλύτερη των περιπτώσεων. 
Μοιραία, τα αντικείμενα μικραίνουν σε σχέση με το πραγματικό μέγεθος τους (μπορούμε να διακρίνουμε ένα ΙΧ όχημα αλλά δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε με την ίδια ευκολία ή και καθόλου, ένα μικρό παιδί που ξέφυγε από την επιτήρηση της μητέρας του). Επομένως, απαιτείται χρόνος για να μπορέσουμε, αφενός να δούμε και αφετέρου να αποφασίσουμε για το τι θα κάνουμε. Χρόνος πολύτιμος καθώς το όχημα κινείται ωστόσο, ενώ ο οδηγός παρατηρεί τα δεδομένα που αποτυπώνει η κάμερα, δεν γνωρίζει τι συμβαίνει μπροστά, δεξιά και αριστερά του οχήματος. 
Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει να επιδείξει τη δημιουργία και την εξέλιξη προηγμένων συστημάτων ελέγχου της οπισθοπορείας (ραντάρ με αυτόματη πέδηση) τα οποία διαθέτουν αισθητήρες μεγάλης ευαισθησίας και ακρίβειας που δεν επηρεάζονται από το περιβάλλον (ημέρα/νύχτα, νερό, λάσπη, σκόνη) ενώ διαθέτουν την ικανότητα να ακινητοποιήσουν το όχημα, επεμβαίνοντας με ασφάλεια στο κύκλωμα πέδησης του, χωρίς τη «συναίνεση» του οδηγού. Τέτου τύπου συστήματα είναι διαθέσιμα ήδη και στην ελληνική αγορά (www.3s4s.gr). 

Λύση η διαρκής εκπαίδευση 
Υπάρχει λύση στα παραπάνω ζητήματα; Φυσικά και υπάρχει και λέγεται «διαρκής εκπαίδευση». Ο κάθε επαγγελματίας οδηγός είναι υποχρεωμένος να εκπαιδεύεται. Φανταστείτε έναν γιατρό που δεν ενημερώνεται για τις νέες εξελίξεις που αφορούν στο επάγγελμα του ή δεν ενδιαφέρεται για να μάθει το πόσο έτοιμος είναι ανά πάσα στιγμή να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες που του παρουσιάζονται. 
Η εκπαίδευση θα τον κάνει πιο επαγγελματία ενώ και η δημιουργική αξιολόγηση –μέσω κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων- θα του καταδείξει τις αδυναμίες του, πάνω στις οποίες θα χρειαστεί να προσπαθήσει περισσότερο. 
Η διαρκής εκπαίδευση σε συνδυασμό με την επιλογή των κατάλληλων βοηθητικών συστημάτων μπορεί να περιορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα ατυχήματα που προκαλούνται κατά τη διενέργεια κίνησης οπισθοπορείας για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα. 
Από τον κ. Γιώργο Χορηγά, Μηχ. Μηχανικό και Πιστοποιημένο Εκπαιδευτή της Quality & Safety. 

Quality & Safety Ltd
Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να 
απευθυνθούν: Quality & Safety Ltd, Road Safety Programs
Θάσου 7 – 9, 16675, Γλυφάδα
Κιν: 6977 289826, Τηλ: 210-9880199, Fax: 210-9859140
Website: www.qsafety.gr