Για εμάς στην Ελλάδα, το να οδηγούμε στα δεξιά είναι μια παγιωμένη συνήθεια. Από πού ξεκίνησε όμως όλο αυτό και τι συμβαίνει σήμερα;
Όπως έχει υπολογιστεί, στις ημέρες μας είναι 165 οι χώρες που οδηγούν στο δεξί μέρος του δρόμου και 75 εκείνες που οδηγούν στα αριστερά, με μεγάλο ποσοστό από τις δεύτερες να έχουν υπάρξει κατά το παρελθόν βρετανικές αποικίες (βλ. Αυστραλία).
Στην Ευρώπη δε, αν εξαιρέσουμε την Μάλτα, την Ιρλανδία, την Αγγλία και την Κύπρο, οι πάντες οδηγούν στη δεξιά πλευρά, ενώ ιδιάζουσα είναι η περίπτωση του Καναδά, καθώς παρόλο που οι κάτοικοί του οδηγούσαν στην αρχή από τα αριστερά, στην πορεία αυτό άλλαξε προκειμένου να γίνει πιο βατή η μετακίνηση προς τις ΗΠΑ και τούμπαλιν.
Πότε ξεκίνησαν όλα;
Όπως ισχύει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, με διλήμματα τέτοιου ιστορικού περιεχομένου, η απάντηση εδώ θα μπορούσε να είναι είτε η αρχαία Ελλάδα είτε η αρχαία Ρώμη. Και στην προκειμένη περίπτωση, είναι η δεύτερη!
Ως γνωστόν, οι Ρωμαίοι είχαν κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της «Γηραιάς Ηπείρου» μέχρι το 200 μ.Χ., κατασκευάζοντας κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας τους ένα τεράστιο οδικό δίκτυο για άλογα και για άμαξες.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, βάσει νομοθεσίας οι αναβάτες όφειλαν να παρευρίσκονται στο αριστερό μέρος του δρόμου, με την εξής αιτιολογία: από τη στιγμή που οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δεξιόχειρες, ο πιο εύκολος τρόπος για να καβαλήσεις ένα άλογο είναι από τα αριστερά. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό για κάποιον που βρισκόταν στη μέση του δρόμου, ο αναβάτης όφειλε να πηγαίνει προς τα αριστερά, ώστε να μην εμποδίζεται η κυκλοφορία.
Ο Ναπολέων φέρνει την ανατροπή!
Καθόλου τυχαία, ακόμα και ύστερα από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η Ευρώπη εξακολούθησε να εφαρμόζει τους εν λόγω κανόνες, με την αλλαγή να πραγματοποιείται δια χειρός Ναπολέοντα.
Συγκεκριμένα, ο διακεκριμένος στρατηλάτης, έχοντας το όραμα να αλλάξει τους κανόνες του… παιχνιδιού μέσα από τη σύσταση της δικής του αυτοκρατορίας, υποχρέωσε τους πάντες να χρησιμοποιούν τη δεξιά μεριά του δρόμου. Από το συγκεκριμένο κανόνα, ωστόσο, εξαιρέθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς ο Ναπολέων δεν έφτασε ως εκεί, με αποτέλεσμα οι Εγγλέζοι να διατηρήσουν την παλιά τους «συνήθεια» - κάτι που εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.
Ο ρόλος της αποικιοκρατίας
Με δεδομένο πως Γάλλοι και Βρετανοί δημιουργούσαν αποικίες κατά κύματα, λογικό κι επόμενο ήταν να μεταφέρουν τις συνήθειές τους και τα έθιμά τους στους νέους τόπους. Συνεπώς, οι αποικίες των Γάλλων κινούνταν από τα δεξιά και οι αποικίες των Βρετανών από τα αριστερά.
Μοναδική εξαίρεση, η Αμερική… Η οποία, αν και βρετανική αποικία, οδηγούσε στα δεξιά, διότι για τις πολύ μεγάλες αποστάσεις επιστρατεύονταν πιο μεγάλες άμαξες, τεσσάρων ή έξι αλόγων, με τους αναβάτες να κάθονται στο άλογο πίσω αριστερά, ώστε να μπορούν να ελέγχουν και τα υπόλοιπα με το καμτσίκι. Η οδήγηση, συνεπώς, στα δεξιά ήταν απαραίτητη, ώστε να μη συγκρούονται με τις άμαξες που έρχονταν από απέναντι.
Ωστόσο, μέσα στον 19ο αιώνα, αρκετοί δρόμοι στις ΗΠΑ άρχισαν να ασφαλτοστρώνονται, αποκτώντας συν τοις άλλοις χαντάκια, ώστε να αποστραγγίζονται τα νερά. Έτσι, αρκετοί οδηγοί ξεκίνησαν να κάθονται στο δεξί άλογο, προκειμένου να μην πέσουν μέσα στο χαντάκι, άσχετα αν ακόμα κινούνταν από τη δεξιά μεριά του δρόμου.
Αυτό το τελευταίο ίσχυε μέχρι και στα πρώτα χρόνια του αυτοκινήτου, εξ ου και το γεγονός ότι τα πρώτα οχήματα της χώρας διατίθεντο με το τιμόνι στη δεξιά πλευρά. Όμως η ιστορία θα άλλαζε με το
Ford Model T.
Και ο λόγος είναι πως οι οδηγοί έπρεπε να βρίσκονται σε θέση που να μπορούν να αντιληφθούν τα διερχόμενα οχήματα, κάτι που οδήγησε τους ιθύνοντες την εταιρεία να βγάλουν οχήματα με το τιμόνι στα αριστερά. Συνακόλουθα, η απήχηση και ο αριθμός των πωλήσεων (15 εκατομμύρια μοντέλα), ύστερα από τη συγκεκριμένη καινοτομία, επηρέασε και όλους τους υπόλοιπους.
