Η ασφάλεια (αναμενόμενα) αποτελεί τη νούμερο ένα προτεραιότητα εδώ.
Τρία είναι τα στάδια της προληπτικής συντήρησης: καθημερινά, ανά δεκαπενθήμερο & σε μηνιαία βάση.
Ο ρόλος του οδηγού & των «έξυπνων» εργαλείων διαχείρισης στόλου.
Τι ισχύει στην εγχώρια πραγματικότητα;
Ξέχωρα από το σκέλος της αποδοτικότητας & της λειτουργικότητας, η διασφάλιση της αξιοπιστίας και της «μακροζωίας» των σχολικών λεωφορείων, πάνω και περισσότερο από όλα (οφείλει να) είναι μία από τις υψηλότερες προτεραιότητες για το οδικό δίκτυο κάθε χώρας.
Ο λόγος προφανής: η σωστή συντήρηση μειώνει τον κίνδυνο ατυχημάτων, υποστηρίζοντας την έγκαιρη & αξιόπιστη μεταφορά του πιο πολύτιμου «φορτίου» που κυκλοφορεί στους δρόμους. Των μαθητών μας…
Η παραπάνω τοποθέτηση προφανώς δεν είναι τυχαία. Κι αυτό, γιατί δεν πρέπει να λησμονούμε πως τα σχολικά λεωφορεία διανύουν χιλιάδες χιλιόμετρα σε ετήσια βάση, υπό ποικίλες καιρικές & οδικές συνθήκες.
Που σημαίνει πως ένα μέτριο service ενδέχεται να οδηγήσει σε ποικίλες ανεπιθύμητες καταστάσεις όπως:
- Κινδύνους για την προστασία των παιδιών.
- Παραβιάσεις κανονισμών & νομική ευθύνη.
- Αυξημένες βλάβες & διακοπές λειτουργίας.
Μην ξεχνάμε άλλωστε πως αρκετές μελέτες έχουν αναδείξει κατά καιρούς τον κομβικό ρόλο της συντήρησης, εστιάζοντας σε ατυχήματα που προκλήθηκαν εξαιτίας π.χ. χαλασμένων σωληνώσεων στα φρένα ή ενός δυσλειτουργικού αισθητήρα ABS.
Ακόμη χειρότερα δε, αντίστοιχα πολλά είναι τα παραδείγματα με ελλιπή αρχεία συντήρησης που έχουν εντοπιστεί, καθώς και με ελλείψεις όσον αφορά στην επίσημη εκπαίδευση των μηχανικών που ήταν υπεύθυνοι για τα συγκεκριμένα λεωφορεία.
Τρία είναι τα στάδια της προληπτικής συντήρησης: καθημερινά, ανά δεκαπενθήμερο & σε μηνιαία βάση
Σε ό,τι έχει να κάνει με τον τομέα του service & του ελέγχου στα σχολικά λεωφορεία τώρα, αυτός χωρίζεται σε τρεις ξεχωριστές κατηγορίες (αναλόγως την περιοδικότητα) – με την απαραίτητη επισήμανση βεβαίως πως η τήρηση των παρακάτω προϋποθέσεων είναι αδιαπραγμάτευτη.
Έτσι έχουμε:
- Τις καθημερινές επιθεωρήσεις πριν από την αναχώρηση, με τους οδηγούς υποχρεωτικά να έχουν εκπαιδευτεί για συγκεκριμένες επιθεωρήσεις πριν από την έναρξη της βάρδιάς τους, που σχετίζονται με τον έλεγχο στο αμάξωμα (ραγισμένα παράθυρα ή χαλαροί καθρέφτες), στα ελαστικά (σωστή πίεση, φθορές ή προβληματικό βάθος πέλματος), στα φώτα (πορείας, φρένων, φλας & έκτακτης ανάγκης), στους καθρέφτες & στα τζάμια (καθαρισμός για άψογη ορατότητα), στις διαρροές (λαδιού, ψυκτικού υγρού ή καυσίμου), καθώς και στον εξοπλισμό έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνει τον πυροσβεστήρα & το κουτί πρώτων βοηθειών.
- Τους δεκαπενθήμερους ελέγχους, από εξειδικευμένο προσωπικό που εστιάζει στον έλεγχο της μπαταρίας (τάση & πόλοι), των ιμάντων & των σωληνώσεων (ρωγμές ή σημάδια φθοράς), της στάθμης των υγρών (λάδι, ψυκτικό υγρό, υγρό φρένων, υγρό υδραυλικού τιμονιού και υγρό/καθαριστικό παρμπρίζ), των φίλτρων αέρα (ρύποι από βλαβερές ουσίες), αλλά και των υαλοκαθαριστήρων (αντικατάσταση μάκτρων σε περίπτωση ζημιάς).
- Τους μηνιαίους ελέγχους, οι οποίοι πρέπει να πραγματοποιούνται μια φορά το μήνα – και από εκπαιδευμένο μηχανικό - πάνω στα φρένα (
φθορά τακακιών & απόκριση του συστήματος αερόφρενων), στο σύστημα ανάρτησης (αμορτισέρ & ελατήρια), στο σύστημα διεύθυνσης (ευθυγράμμιση των τροχών & λειτουργία υδραυλικού τιμονιού), στο σύστημα καυσίμου (σωληνώσεις & συνδέσεις για διαρροές ή ζημιές), καθώς και σε άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη σκουριά ή την εξάτμιση.
Ο ρόλος του οδηγού & των «έξυπνων» εργαλείων διαχείρισης στόλου
Ομοίως, ο ίδιος ο οδηγός του σχολικού λεωφορείου, οφείλει να είναι επίσης κατάλληλα καταρτισμένος – ξέχωρα από τους εξειδικευμένους μηχανικούς -, μιας και κάτι τέτοιο έχει αντίκτυπο τόσο στο κομμάτι της ασφάλειας, όσο και στις φθορές & την κατανάλωση καυσίμου του οχήματος.
Για αυτό και στη βασική τους εκπαίδευση εξάλλου συνυπολογίζεται: η διενέργεια διεξοδικών επιθεωρήσεων πριν από την αναχώρηση, η αναγνώριση & αναφορά πρώιμων προειδοποιητικών σημαδιών (θόρυβοι, δονήσεις), η αποφυγή απότομων φρεναρισμάτων & επιταχύνσεων, αλλά και η άμεση αναφορά βλαβών.
Ακόμη περισσότερο, ζωτικής σημασίας πρέπει να θεωρούνται πλέον και τα σύγχρονα λογισμικά
διαχείρισης στόλου για σχολικά λεωφορεία, τα οποία φέρουν εις πέρας λειτουργίες όπως: η παρακολούθηση των απαραίτητων ανταλλακτικών με προηγμένα εργαλεία απογραφής, η τήρηση του προϋπολογισμού χρησιμοποιώντας λειτουργίες ελέγχου κόστους, η μείωση των χρόνων ακινητοποίησης μέσω των ειδοποιήσεων συντήρησης, η ενημέρωση για τον χρόνο ακινητοποίησης που σχετίζεται με τις επισκευές, η ανάλυση κόστους για οχήματα, εργατικό δυναμικό & ανταλλακτικά κ.ά.
Τι ισχύει στην εγχώρια πραγματικότητα;
Καταλήγοντας, αξίζει να σημειωθεί εδώ πως μολονότι το service των σχολικών λεωφορείων είναι μια ολοκληρωμένη ευθύνη που συνδυάζει ενδελεχείς επιθεωρήσεις, προγράμματα προληπτικής συντήρησης, εκπαίδευση οδηγών και συνεπέστατη τήρηση αρχείων, στην Ελλάδα δυστυχώς ανά διαστήματα έχουν εντοπιστεί πολλές «ανορθογραφίες» που σχετίζονται με τομείς όπως είναι π.χ. η υπέρβαση των ορίων ταχύτητας, η έλλειψη πυροσβεστήρα ή ειδών πρώτων βοηθειών, η προβληματική λειτουργία ταχογράφων κλπ.
Όλα αυτά, ενώ οι απανταχού ειδήμονες προάγουν την αυστηρότερη εφαρμογή του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου με δειγματοληπτικούς ελέγχους καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς - αλλά και με συστηματικό check πριν από το άνοιγμα των σχολείων -, ούτως ώστε να πληρούνται οι προδιαγραφές της εγχώριας νομοθεσίας.
Extra tip: Πάνω σε αυτό το τελευταίο, υπενθυμίζεται πως τα σχολικά λεωφορεία πρέπει να περνούν από ετήσιο τεχνικό έλεγχο ΚΤΕΟ, ενώ οι οδηγοί δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν ηλικιακά τα 65 έτη ζωής.
